Lịch (chữ Anh: Calendar), hoặc gọi lịch pháp, là phương pháp tính toán thời gian được xây dựng dựa trên hiện tượng thiên văn, nhằm đáp ứng nhu cầu sinh hoạt hàng ngày của con người. Lịch pháp sử dụng ngày làm đơn vị cơ bản để tính thời gian. Khoảng thời gian ngắn hơn một ngày thuộc phạm vi đo lường thời gian (giờ, phút, giây). Lịch pháp chủ yếu chia thành ba loại: Dựa trên sự thay đổi vị trí của Mặt Trời theo các mùa trong năm gọi là dương lịch, lịch Gregory thông dụng trên quốc tế hiện nay là một loại dương lịch; dựa trên chu kì quay của Mặt Trăng quanh Trái Đất gọi là âm lịch; kết hợp chu kì của Mặt Trăng (tháng sóc vọng) và chu kì của Mặt Trời (năm hồi quy) gọi là âm-dương lịch, vì nguyên do 12 tháng sóc vọng không khớp hoàn toàn với một năm hồi quy, cho nên trong âm-dương lịch có thiết lập thêm tháng nhuận để điều chỉnh sao cho phù hợp với cả chu kì Mặt Trăng và Mặt Trời, nông lịch Trung Quốc là một loại âm-dương lịch.
Trong lịch pháp còn bao gồm các đơn vị thời gian khác, như: Tiết khí (các mốc khí hậu trong một năm), thế kỉ (khoảng thời gian 100 năm), niên đại (khoảng thời gian 10 năm).
Tại Trung Quốc, tồn tại hai cách gọi phổ biến về lịch pháp: Công lịch (chính là lịch Gregory, dương lịch) và Nông lịch (chính là âm-dương lịch, năm nhuận có 13 tháng, bởi vì vào năm đó Mặt Trăng phải quay quanh Trái Đất 13 lần mới hoàn thành một năm).
Theo tiêu chuẩn phân loại, âm lịch đối lập với dương lịch, và khi kết hợp thêm âm-dương lịch, toàn bộ hệ thống lịch pháp chỉ bao gồm ba loại đó. Mọi loại lịch pháp trên thế giới đều không nằm ngoài phân loại của ba nhóm chính đó. Lịch Gregory (hay còn gọi là công lịch, tân lịch) được sử dụng phổ biến trên toàn cầu thực chất là một loại dương lịch, trong khi nông lịch truyền thống Trung Quốc (hay còn gọi là cựu lịch) thuộc âm-dương lịch.
Nông lịch Trung Quốc, lịch Ấn Độ và lịch Hebrew đều thuộc hệ thống âm-dương lịch, với một năm có 12 hoặc 13 tháng. Trong khi đó, lịch Islam là một loại thuần âm lịch, một năm chỉ có 12 tháng. Sau Cách mạng Tân Hợi, Trung Quốc bắt đầu chọn dùng công lịch phương Tây, chính là lịch Gregory, để đối lập với lịch pháp truyền thống của mình.
Mọi lịch pháp đều cần có một "lịch nguyên", được coi là sự đánh dấu mốc khởi đầu của thời gian. Do mỗi lịch pháp có cách xác định khác nhau, cho nên "nguyên đán" (tức ngày đầu năm mới) cũng không đồng nhất. "Nguyên đán" thông thường chỉ ngày mùng một tháng đầu tiên của lịch pháp đó. Thời điểm nào được lịch pháp quy định là tháng nguyên nguyệt (hay còn gọi là chính nguyệt, tức là tháng đầu năm) sẽ quyết định ngày nguyên đán của lịch đó.
View More On Wikipedia.org