M
Master Pink
Tam Phẩm
- Joined
- 7 August 2019
- Bài viết
- 1,274
- Reaction score
- 1,244
Mỹ đã thực hiện nhiều cuộc tấn công bằng drone ở Trung Đông, nhưng vụ ám sát tướng Qassem Soleimani hôm 2/1 rất có thể sẽ hoàn toàn biến đổi khu vực, theo chiều hướng đáng lo ngại.
Đối với tướng Qassem Soleimani, một trong những người đàn ông quyền lực nhất ở Trung Đông, chuyến bay ngắn từ Damascus đến Baghdad tối muộn ngày 2/1 là chuyến đi rất bình thường. Di chuyển bằng máy bay riêng, tư lệnh lực lượng tinh nhuệ Quds của Vệ binh Cách mạng Iran không cần thực hiện các bước nhập cảnh như những người bình thường ở sân bay quốc tế Baghdad.
Khi máy bay chở vị tướng 62 tuổi hạ cánh xuống đường băng sau lúc nửa đêm, có hai chiếc xe SUV chờ sẵn ở bậc thang. Người chờ ông cũng là khuôn mặt quen thuộc - Abu Mahdi al-Muhandis, người quen từ lâu của tướng Soleimaini - hiện đứng đầu nhóm vũ trang Shia Kataeb Hezbollah do Iran hậu thuẫn.
Chính nhóm này trước đó vài ngày đứng sau cuộc biểu tình bạo lực bên ngoài đại sứ quán Mỹ ở Baghdad, để phản đối việc Mỹ không kích vào trụ sở của nhóm khiến 25 chiến binh thiệt mạng hôm 29/12.
Theo Guardian, cả Soleimani và Muhandis đều đang có những vấn đề cấp bách cần thảo luận, bên cạnh mong muốn chung về gây áp lực với người Mỹ ở Iraq. Các quan chức Mỹ cho biết vị tư lệnh Iran bày tỏ quan ngại về những cuộc biểu tình chống chính phủ gần đây ở Iraq mà một số bắt nguồn từ quan điểm chống Iran.
Nhiều người Iraq thấy bất mãn trước nền kinh tế kiệt quệ và tình trạng thất nghiệp tăng, thể hiện sự giận dữ với tầm ảnh hưởng quá lớn của Iran tại đất nước của họ. Ông Soleimani muốn Muhandis hỗ trợ nhiều hơn để chống lại tâm lý này của người dân Iraq.
Soleimani và Muhandis leo lên chiếc xe đầu tiên, trong khi những vệ sĩ của họ lên chiếc xe thứ hai đi theo sau. Đoàn xe tăng tốc để đi vào con đường phía cuối sân bay.
Nhưng những người trên xe không hề biết rằng nhất cử nhất động của họ đang bị theo dõi bởi chiếc máy bay không người lái MQ-9 Reaper, truyền những hình ảnh này về thẳng Lầu Năm Góc và CIA.
Ngay khi hai chiếc xe đi tới đoạn đường cách xa dân thường và các quan chức Iraq, chiếc drone phóng đi hai quả tên lửa nhắm vào chiếc xe đầu tiên chở Soleimani và Muhandis. Tên lửa thứ 3 bay tới chiếc xe đi sau chở các vệ sĩ.
Hậu quả thảm khốc được nhìn thấy ngay tức khắc. Chiếc xe đầu chở hai người đàn ông quyền lực chỉ còn lại một mẩu, Muhandis có vẻ như đã hoàn toàn bốc hơi, trong khi đó thứ còn lại duy nhất của tướng Soleimaini là bàn tay trái lủng lẳng treo ở cửa sổ phía sau. Trên bàn tay này có chiếc nhẫn hồng ngọc lớn mà ông luôn đeo - thứ giúp người ta xác nhận rằng người bị giết chính là ông.
Quyết định ám sát tướng Soleimani, ra lệnh bởi chính Tổng thống Mỹ Donald Trump tại khu nghỉ mát Mar-a-Largo của ông ở Florida, chỉ mất một khoảnh khắc để có kết quả. Nhưng đây chính là khoảnh khắc có thể thay đổi hoàn toàn nền chính trị đầy biến động ở Trung Đông, và thách thức tới tận nền tảng sự hiện diện của Mỹ ở khu vực này.
Có người cho rằng vụ ám sát tướng Soleimani bằng drone là kết quả tích tụ của vòng xoáy chết chóc bắt đầu vào ngày 27/12, với sự kiện ít được chú ý xảy ra cách thủ đô Baghdad 250 km về phía bắc, tại căn cứ không quân K1 nằm ở thành phố Kirkuk đầy các mỏ dầu, nơi cuộc chiến chống lại các tàn quân IS vẫn tiếp diễn.
Lúc 7h30 sáng, 31 quả tên lửa Katyusha 107 ly, được bắn đi từ chiếc xe tải, lao tới khu nhà ở của cảnh sát liên bang và cơ quan chống khủng bố Iraq. Nhưng những người Iraq không phải là mục tiêu của vụ tấn công, các quả tên lửa được nhắm vào khu nhà ở dành cho 100 người Mỹ và các nước khác đang làm nhiệm vụ huấn luyện. Kết quả là một công dân Mỹ thiệt mạng, và vài người khác bị thương.
Ngay khi vụ tấn công xảy ra, nghi ngờ hướng về phía những tàn quân của IS ở khu vực. Nhưng chỉ vào giờ sau, các quan chức Mỹ, bao gồm cả Ngoại trưởng Mike Pompeo, tuyên bố thủ phạm là bên khác - Kataeb Hezbollah - nhóm vũ trang Shia được thành lập bởi Muhandis.
Các quan chức Mỹ chỉ ra một chuỗi các vụ tấn công bằng rocket xảy ra gần đây, và cho rằng chúng đều do các nhóm vũ trang Iraq được Iran hậu thuẫn thực hiện. Ông Pompeo cảnh báo rằng bất cứ vụ tấn công nào xảy ra thêm "sẽ được đáp trả bằng phản ứng dứt khoát của Mỹ".
Nhưng khi đó, việc đáp trả cho vụ tấn công căn cứ K1 đã được lên nòng. Lầu Năm Góc ra lệnh không kích một số cơ sở của nhóm Kataeb Hezbollah, tiêu diệt 25 chiến binh của nhóm.
Đến đêm 31/12, đến lượt nhóm vũ trang này phản ứng bằng cách triệu tập những người ủng hộ tới đại sứ quán Mỹ ở Baghdad, xông vào khu vực tiếp tân, đập phá rồi phóng hỏa
Trong khi nhiều người coi ông là người giật dây bậc thầy ở Trung Đông, ông luôn chỉ coi mình là người đầy tớ trung thành của Đại giáo chủ Ayatollah Ali Khamenei. Dù bằng cách nào, Soleimani cũng đã trở thành một huyền thoại sống ở khu vực, khác xa với xuất phát điểm khiêm tốn của ông.
Sinh ra trong hoàn cảnh nghèo khó và ít học, ngôi trường lớn nhất của ông chính là lực lượng Vệ binh Cách mạng Hồi giáo, nơi ông gia nhập rồi bước vào cuộc chiến đẫm máu với Iraq của Saddam Hussein và trở thành chỉ huy của lực lượng Quds vào năm 1998.
Ở vị trí này, Soleimani có nhiệm vụ mở rộng tầm ảnh hưởng của Iran ở khu vực, thông qua việc thiết lập một mạng lưới pha trộn giữa tình báo và các nhóm vũ trang Shia, trải dài từ Lebanon tới Yemen.
Những kỹ năng thành thục về mặt chiến thuật của ông thậm chí còn khiến vị tướng này nhận được sự tôn trọng miễn cưỡng từ các lãnh đạo quân sự Mỹ.
Tướng Stanley McChrystal, cựu chỉ huy lực lượng Mỹ ở Iraq và là người từng có ý định giết Soleimani, đã viết trên tạp chí Foreign Policy vào năm ngoái, mô tả vị tướng Iran là "nhà lãnh đạo tự tin, đã được chứng minh", "chiến lược gia có tính toán và thực tế", và "người theo chủ nghĩa thực dụng sắc sảo".
Tuy nhiên, theo ông Vali Nasr, nhà nghiên cứu người Mỹ gốc Iran, từng đứng đầu Trường Nghiên cứu Quốc tế Cao cấp John Hopkins, danh tiếng của Soleimani không chỉ là sản phẩm của Iran mà còn đến từ ngộ nhận của Mỹ.
"Mỹ xây dựng ông ta từ năm 2008 như chỉ huy quân sự duy nhất của Iran được biết đến trong chính sách đối ngoại của Mỹ", ông Nasr nhận định, và nói thêm rằng có những nhân vật khác hoạt động trong việc triển khai chiến lược của Iran ở khu vực, nhưng Soleimani giữ vai trò như Bộ Chỉ huy Trung tâm của quân đội Mỹ.
"Mặc dù ông ấy là người có khả năng ở nhiều lĩnh vực, việc ông ấy đã được coi như một đoàn quân 1 người - chịu trách nhiệm cho tất cả những gì diễn ra ở Iraq và Syria, là điều không hề chính xác. Giờ đây khi ông ấy đã chết, chính quyền Trump có vẻ như hoàn toàn ngây thơ trong việc kỳ vọng điều gì sẽ xảy ra, nhất là khi bạn nghe phát biểu của ông Pompeo rằng người dân Iraq cảm thấy hạnh phúc vì đã được giải phóng khỏi Soleimani".
"Mọi người phức tạp hơn thế nhiều. Người dân Iraq có thể không vui vì sự can thiệp của Iran, nhưng họ vẫn có cái nhìn thiện cảm với Qassem Soleimani, người mà họ cho là có công bảo vệ miền Nam Iraq khỏi IS, và là người xuất hiện ở Erbil với lượng lớn vũ khí để giúp người Kurd phòng vệ", ông Nars nói.
Thêm vào đó, thay vì giúp tăng cường tầm ảnh hưởng của Mỹ ở Iraq, vụ ám sát tướng Soleimani, theo ông Nasr, có thể hủy hoại hoàn toàn mối quan hệ của Washington với Baghdad.
Đó là lúc mà lực lượng Quds của tướng Soleimani bắt đầu gia tăng tối đa hoạt động ở khu vực, với các nhóm vũ trang Shia do Iran hậu thuẫn tham gia vào các cuộc chiến tranh ủy nhiệm, tiêu biểu như những gì diễn ra ở chiến trường Yemen và Syria. Diễn biến mới nhất của quá trình này chính là vụ tấn công của nhóm Kataeb Hezbollah vào lợi ích của Mỹ ở Iraq.
Theo Reuters, hồi tháng 10 năm ngoái, tại một biệt thự ở thủ đô Baghdad, tướng Soleimani đã nói với các chỉ huy vũ trang dưới quyền Muhandis rằng hãy lập nhóm dân quân mới mà người Mỹ chưa biết tới - nhưng có khả năng thực hiện các vụ tấn công bằng rocket vào nhà ở của công dân Mỹ tại các căn cứ quân sự Iraq.
Mặc dù ông Trump và các đồng minh đang ăn mừng, nhiều chuyên gia cho rằng việc ám sát tướng Soleimani không cho thấy sức mạnh, mà thay vào đó thể hiện sự yếu đuối của Washington.
"Quyết định leo thang chiến sự của Tổng thống Trump bằng cách giết chết Qassem Soleimani là điển hình cho sự thất bại trong chiến lược đối phó với Iran của ông ấy", David Schanzer, chuyên gia về khủng bố tại Đại học Duke, nhận định.
"Ông Trump từ bỏ chính sách ngoại giao như một biện pháp để kìm hãm Iran bằng cách rút lui khỏi thỏa thuận hạt nhân năm 2018, thay vào đó sử dụng các biện pháp trừng phạt kinh để gây sức ép với Iran chấm dứt các hành động gây hấn. Kết quả là? Iran đang đẩy nhanh chương trình hạt nhân của họ, gây hấn nhiều hơn ở khu vực, và khuấy động bạo lực nhiều hơn ở nước láng giềng Iraq", ông Schanzer lập luận.
Tất cả điều này đặt ra câu hỏi liệu có phải ông Trump đã đánh canh bạc lớn nhất trong nhiệm kỳ tổng thống của mình?
Đối với tướng Qassem Soleimani, một trong những người đàn ông quyền lực nhất ở Trung Đông, chuyến bay ngắn từ Damascus đến Baghdad tối muộn ngày 2/1 là chuyến đi rất bình thường. Di chuyển bằng máy bay riêng, tư lệnh lực lượng tinh nhuệ Quds của Vệ binh Cách mạng Iran không cần thực hiện các bước nhập cảnh như những người bình thường ở sân bay quốc tế Baghdad.
Khi máy bay chở vị tướng 62 tuổi hạ cánh xuống đường băng sau lúc nửa đêm, có hai chiếc xe SUV chờ sẵn ở bậc thang. Người chờ ông cũng là khuôn mặt quen thuộc - Abu Mahdi al-Muhandis, người quen từ lâu của tướng Soleimaini - hiện đứng đầu nhóm vũ trang Shia Kataeb Hezbollah do Iran hậu thuẫn.
Chính nhóm này trước đó vài ngày đứng sau cuộc biểu tình bạo lực bên ngoài đại sứ quán Mỹ ở Baghdad, để phản đối việc Mỹ không kích vào trụ sở của nhóm khiến 25 chiến binh thiệt mạng hôm 29/12.
Theo Guardian, cả Soleimani và Muhandis đều đang có những vấn đề cấp bách cần thảo luận, bên cạnh mong muốn chung về gây áp lực với người Mỹ ở Iraq. Các quan chức Mỹ cho biết vị tư lệnh Iran bày tỏ quan ngại về những cuộc biểu tình chống chính phủ gần đây ở Iraq mà một số bắt nguồn từ quan điểm chống Iran.
Nhiều người Iraq thấy bất mãn trước nền kinh tế kiệt quệ và tình trạng thất nghiệp tăng, thể hiện sự giận dữ với tầm ảnh hưởng quá lớn của Iran tại đất nước của họ. Ông Soleimani muốn Muhandis hỗ trợ nhiều hơn để chống lại tâm lý này của người dân Iraq.
Soleimani và Muhandis leo lên chiếc xe đầu tiên, trong khi những vệ sĩ của họ lên chiếc xe thứ hai đi theo sau. Đoàn xe tăng tốc để đi vào con đường phía cuối sân bay.
Nhưng những người trên xe không hề biết rằng nhất cử nhất động của họ đang bị theo dõi bởi chiếc máy bay không người lái MQ-9 Reaper, truyền những hình ảnh này về thẳng Lầu Năm Góc và CIA.
Ngay khi hai chiếc xe đi tới đoạn đường cách xa dân thường và các quan chức Iraq, chiếc drone phóng đi hai quả tên lửa nhắm vào chiếc xe đầu tiên chở Soleimani và Muhandis. Tên lửa thứ 3 bay tới chiếc xe đi sau chở các vệ sĩ.
Hậu quả thảm khốc được nhìn thấy ngay tức khắc. Chiếc xe đầu chở hai người đàn ông quyền lực chỉ còn lại một mẩu, Muhandis có vẻ như đã hoàn toàn bốc hơi, trong khi đó thứ còn lại duy nhất của tướng Soleimaini là bàn tay trái lủng lẳng treo ở cửa sổ phía sau. Trên bàn tay này có chiếc nhẫn hồng ngọc lớn mà ông luôn đeo - thứ giúp người ta xác nhận rằng người bị giết chính là ông.
Quyết định ám sát tướng Soleimani, ra lệnh bởi chính Tổng thống Mỹ Donald Trump tại khu nghỉ mát Mar-a-Largo của ông ở Florida, chỉ mất một khoảnh khắc để có kết quả. Nhưng đây chính là khoảnh khắc có thể thay đổi hoàn toàn nền chính trị đầy biến động ở Trung Đông, và thách thức tới tận nền tảng sự hiện diện của Mỹ ở khu vực này.
Có người cho rằng vụ ám sát tướng Soleimani bằng drone là kết quả tích tụ của vòng xoáy chết chóc bắt đầu vào ngày 27/12, với sự kiện ít được chú ý xảy ra cách thủ đô Baghdad 250 km về phía bắc, tại căn cứ không quân K1 nằm ở thành phố Kirkuk đầy các mỏ dầu, nơi cuộc chiến chống lại các tàn quân IS vẫn tiếp diễn.
Lúc 7h30 sáng, 31 quả tên lửa Katyusha 107 ly, được bắn đi từ chiếc xe tải, lao tới khu nhà ở của cảnh sát liên bang và cơ quan chống khủng bố Iraq. Nhưng những người Iraq không phải là mục tiêu của vụ tấn công, các quả tên lửa được nhắm vào khu nhà ở dành cho 100 người Mỹ và các nước khác đang làm nhiệm vụ huấn luyện. Kết quả là một công dân Mỹ thiệt mạng, và vài người khác bị thương.
Ngay khi vụ tấn công xảy ra, nghi ngờ hướng về phía những tàn quân của IS ở khu vực. Nhưng chỉ vào giờ sau, các quan chức Mỹ, bao gồm cả Ngoại trưởng Mike Pompeo, tuyên bố thủ phạm là bên khác - Kataeb Hezbollah - nhóm vũ trang Shia được thành lập bởi Muhandis.
Các quan chức Mỹ chỉ ra một chuỗi các vụ tấn công bằng rocket xảy ra gần đây, và cho rằng chúng đều do các nhóm vũ trang Iraq được Iran hậu thuẫn thực hiện. Ông Pompeo cảnh báo rằng bất cứ vụ tấn công nào xảy ra thêm "sẽ được đáp trả bằng phản ứng dứt khoát của Mỹ".
Nhưng khi đó, việc đáp trả cho vụ tấn công căn cứ K1 đã được lên nòng. Lầu Năm Góc ra lệnh không kích một số cơ sở của nhóm Kataeb Hezbollah, tiêu diệt 25 chiến binh của nhóm.
Đến đêm 31/12, đến lượt nhóm vũ trang này phản ứng bằng cách triệu tập những người ủng hộ tới đại sứ quán Mỹ ở Baghdad, xông vào khu vực tiếp tân, đập phá rồi phóng hỏa
Trong khi nhiều người coi ông là người giật dây bậc thầy ở Trung Đông, ông luôn chỉ coi mình là người đầy tớ trung thành của Đại giáo chủ Ayatollah Ali Khamenei. Dù bằng cách nào, Soleimani cũng đã trở thành một huyền thoại sống ở khu vực, khác xa với xuất phát điểm khiêm tốn của ông.
Sinh ra trong hoàn cảnh nghèo khó và ít học, ngôi trường lớn nhất của ông chính là lực lượng Vệ binh Cách mạng Hồi giáo, nơi ông gia nhập rồi bước vào cuộc chiến đẫm máu với Iraq của Saddam Hussein và trở thành chỉ huy của lực lượng Quds vào năm 1998.
Ở vị trí này, Soleimani có nhiệm vụ mở rộng tầm ảnh hưởng của Iran ở khu vực, thông qua việc thiết lập một mạng lưới pha trộn giữa tình báo và các nhóm vũ trang Shia, trải dài từ Lebanon tới Yemen.
Những kỹ năng thành thục về mặt chiến thuật của ông thậm chí còn khiến vị tướng này nhận được sự tôn trọng miễn cưỡng từ các lãnh đạo quân sự Mỹ.
Tướng Stanley McChrystal, cựu chỉ huy lực lượng Mỹ ở Iraq và là người từng có ý định giết Soleimani, đã viết trên tạp chí Foreign Policy vào năm ngoái, mô tả vị tướng Iran là "nhà lãnh đạo tự tin, đã được chứng minh", "chiến lược gia có tính toán và thực tế", và "người theo chủ nghĩa thực dụng sắc sảo".
Tuy nhiên, theo ông Vali Nasr, nhà nghiên cứu người Mỹ gốc Iran, từng đứng đầu Trường Nghiên cứu Quốc tế Cao cấp John Hopkins, danh tiếng của Soleimani không chỉ là sản phẩm của Iran mà còn đến từ ngộ nhận của Mỹ.
"Mỹ xây dựng ông ta từ năm 2008 như chỉ huy quân sự duy nhất của Iran được biết đến trong chính sách đối ngoại của Mỹ", ông Nasr nhận định, và nói thêm rằng có những nhân vật khác hoạt động trong việc triển khai chiến lược của Iran ở khu vực, nhưng Soleimani giữ vai trò như Bộ Chỉ huy Trung tâm của quân đội Mỹ.
"Mặc dù ông ấy là người có khả năng ở nhiều lĩnh vực, việc ông ấy đã được coi như một đoàn quân 1 người - chịu trách nhiệm cho tất cả những gì diễn ra ở Iraq và Syria, là điều không hề chính xác. Giờ đây khi ông ấy đã chết, chính quyền Trump có vẻ như hoàn toàn ngây thơ trong việc kỳ vọng điều gì sẽ xảy ra, nhất là khi bạn nghe phát biểu của ông Pompeo rằng người dân Iraq cảm thấy hạnh phúc vì đã được giải phóng khỏi Soleimani".
"Mọi người phức tạp hơn thế nhiều. Người dân Iraq có thể không vui vì sự can thiệp của Iran, nhưng họ vẫn có cái nhìn thiện cảm với Qassem Soleimani, người mà họ cho là có công bảo vệ miền Nam Iraq khỏi IS, và là người xuất hiện ở Erbil với lượng lớn vũ khí để giúp người Kurd phòng vệ", ông Nars nói.
Thêm vào đó, thay vì giúp tăng cường tầm ảnh hưởng của Mỹ ở Iraq, vụ ám sát tướng Soleimani, theo ông Nasr, có thể hủy hoại hoàn toàn mối quan hệ của Washington với Baghdad.
Đó là lúc mà lực lượng Quds của tướng Soleimani bắt đầu gia tăng tối đa hoạt động ở khu vực, với các nhóm vũ trang Shia do Iran hậu thuẫn tham gia vào các cuộc chiến tranh ủy nhiệm, tiêu biểu như những gì diễn ra ở chiến trường Yemen và Syria. Diễn biến mới nhất của quá trình này chính là vụ tấn công của nhóm Kataeb Hezbollah vào lợi ích của Mỹ ở Iraq.
Theo Reuters, hồi tháng 10 năm ngoái, tại một biệt thự ở thủ đô Baghdad, tướng Soleimani đã nói với các chỉ huy vũ trang dưới quyền Muhandis rằng hãy lập nhóm dân quân mới mà người Mỹ chưa biết tới - nhưng có khả năng thực hiện các vụ tấn công bằng rocket vào nhà ở của công dân Mỹ tại các căn cứ quân sự Iraq.
Mặc dù ông Trump và các đồng minh đang ăn mừng, nhiều chuyên gia cho rằng việc ám sát tướng Soleimani không cho thấy sức mạnh, mà thay vào đó thể hiện sự yếu đuối của Washington.
"Quyết định leo thang chiến sự của Tổng thống Trump bằng cách giết chết Qassem Soleimani là điển hình cho sự thất bại trong chiến lược đối phó với Iran của ông ấy", David Schanzer, chuyên gia về khủng bố tại Đại học Duke, nhận định.
"Ông Trump từ bỏ chính sách ngoại giao như một biện pháp để kìm hãm Iran bằng cách rút lui khỏi thỏa thuận hạt nhân năm 2018, thay vào đó sử dụng các biện pháp trừng phạt kinh để gây sức ép với Iran chấm dứt các hành động gây hấn. Kết quả là? Iran đang đẩy nhanh chương trình hạt nhân của họ, gây hấn nhiều hơn ở khu vực, và khuấy động bạo lực nhiều hơn ở nước láng giềng Iraq", ông Schanzer lập luận.
Tất cả điều này đặt ra câu hỏi liệu có phải ông Trump đã đánh canh bạc lớn nhất trong nhiệm kỳ tổng thống của mình?